Proefproject inzameling GF(t)/keukenafval

Op 1 januari 2026 – nog meer dan een jaar ver - moet er een aparte inzameling van gft zijn in heel Vlaanderen. Ook in de regio van IMOG (Zuid-West-Vlaanderen en Kruisem) wordt dan gestart met de inzameling van deze fractie. Met GF(t)/keukenafval bedoelen we het organische deel van het huishoudelijk afval: afval van groenten en fruit, kleine hoeveelheden tuinafval en ook brood of gekookte etensresten. De maatregel moet er mee voor zorgen dat het restafvalcijfer per inwoner verder daalt. Dat is zo door de overheid bepaald. In 2030 mag dit immers elk jaar nog maximaal 100 kg per inwoner zijn. Op dit moment zitten alle gemiddeldes daar nog ver boven.

Behouden wat goed is

Uit analyses blijkt dat er nog veel organisch afval in het restafval terecht komt. Die fractie uit de vuilniszak houden, kan een groot verschil betekenen. Daarom ijvert IMOG  er al jaren voor om het deel organisch afval in het restafval zo laag mogelijk te houden. Dit gebeurt onder meer via het stimuleren van kringlooptuinieren (bv. thuiscomposteren en het houden van kippen) en sensibilisering rond het vermijden van voedselverlies. Daarnaast is er ook een succesvol abonnementssysteem van tuinafvalbakken en komt er ook veel tuinafval selectief op de recyclageparken terecht.

Het is de bedoeling dat dit alles, ook na 2026, gewoon behouden blijft. Met de GF(t)/keukenafval-inzameling komt er wel een oplossing bij. Die is nuttig voor mensen die geen tijd of plaats hebben om zelf te composteren en biedt bv. ook een antwoord op afval van vlees of vis, dat tot op heden enkel in het restafval terecht kan.

Geen kopie, keuze voor compact

Een inzamelsysteem van een nieuwe afvalfractie start je natuurlijk niet met een druk op de knop. Er bestaan in Vlaanderen en daarbuiten wel al veel verschillende systemen voor de inzameling van gft. Met zakjes, in bakken van allerlei formaten, enz… En elk systeem heeft voor- en nadelen. De voorbije maanden is er grondig onderzocht welke oplossing het meest geschikt is voor de situatie in deze regio. Zomaar een formule kopiëren van een andere regio bleek geen goed idee, want de situatie is niet dezelfde. Bovendien biedt de ervaring van anderen het voordeel om hier en daar bij te sturen en om mogelijke valkuilen te vermijden.

IMOG kiest na uitgebreid onderzoek voor GF(t)/keukenafval-bakjes met een beperkt volume. Kleine GF(t)/keukenafvalbakjes hebben het voordeel dat ze weinig ruimte innemen.

Belangrijk, gezien meer mensen kleiner wonen. De bakjes zijn ook licht en handig in gebruik, een voordeel voor de inwoners én voor de medewerkers van de ophaaldienst. Bovendien volstaat het beperkte volume in principe voor de meestal beperkte hoeveelheid bioafval die er in een gemiddeld gezin is. Er wordt ook gemikt op één type dat voor iedereen werkbaar is. IMOG wil de keuze voor de inwoners zo eenvoudig, duidelijk en efficiënt maken.

Proefproject in Moorslede

Er is heel wat expertise in huis en ervaringen uit andere regio’s bieden nuttige informatie. Waarom dan een proefproject? We denken dat we de juiste keuzes maken, maar in Vlaanderen is dit nog nooit op deze manier gedaan. Dus willen we toch eens dubbelchecken of onze inschatting correct is. Daarnaast is een praktijktest ook nuttig om puur praktische zaken, zoals de eigenlijke ophaling, de timing en de ervaringen van de gebruikers goed te kunnen inschatten.  Het proefproject is een samenwerking tussen intercommunale Mirom Roeselare (Midden-West-Vlaanderen) en IMOG, samen goed voor een werkingsgebied van ruim 400.000 inwoners.

De keuze viel op een gebied in Moorslede, omdat er een representatieve mix van huishoudens te vinden is, maar ook omdat dit qua ophaling, transport en verwerking goed uitkomt.

Er werden 1.000 brieven verstuurd en die leverden vrij snel het gewenste aantal kandidaten op. Het proefproject zal de komende 3 maanden lopen bij iets meer dan 150 gezinnen. Die gezinnen zamelen hun GF(t)/keukenafval in en kunnen dit tweewekelijks aanbieden voor ophaling. Via een ‘gft-dagboek’ en enkele enquêtes sturen ze hun feedback door. Het proefproject loopt tot in het najaar van 2024. Met de bevindingen van het project zal de eigenlijke dienstverlening dan verder op punt worden gezet.

Dat twee afvalintercommunales hiervoor de krachten en kennis bundelen is vrij uniek, maar niet nieuw. De samenwerking tussen Mirom Roeselare en IMOG volgt op eerdere mooie collectieve projecten. Zo werd het systeem van tuinafvalophaling indertijd gezamenlijk ontwikkeld, lieten beide organisaties in 2018 samen een restafvalzakkenanalyse uitvoeren en was er recent nog het project ‘30% minder’.